عسل شبدر

شَبدَر (نام علمی: Trifolium) جزء مهم‌ترین گیاهان علوفه‌ای خانواده لگومینز (Leguminous) در مناطق معتدل و مرطوب است که از نظر علوفه‌ای و مرتعی دارای ارزش بسیار زیادی است و در تغذیه دام‌ها نقش بسزایی دارند.
شبدرها گیاهی سه برگچه‌ای اند و به همین خاطر اسم علمی آنها از دو کلمه لاتین “Tria” به معنی سه و “Folia” به معنی سه بر گچه‌ای گرفته شده‌است.
تعداد گونه‌های شبدر در دنیا حدود ۳۰۰ گونه ذکر شده که از این تعداد ۲۵ گونه از نظر کشاورزی مهم است که از این تعداد فقط ۹ گونه آنها از جمله شبدر زیر زمینی به صورت تجارتی کشت می‌شوند.
بیشترین پراکنش شبدرها در منطقه مدیترانه است، به طوری که در منطقه اورآسیا ۱۶۰–۱۵۰ گونه، آمریکا ۶۵–۶۰ گونه و در آفریقا ۳۰–۲۵ گونه گزارش شده‌است.
بر اساس تحقیقات بانک ژن گیاهی تعداد گونه‌های تاکنون شناخته شده شبدر در ایران حدود ۵۴ گونه‌است که از این تعداد دو گونه شبدر ایرانی (Trifolium resupinatum) و شبدر برسیم (Trifolium alexandrium) به صورت وسیع کشت می‌شوند.

شبدر گیاهی علفی و بومی مناطق معتدل از جمله علفزار های اروپا، آسیای غربی و آفریقا است که اکنون شبدر بنا به خواص متعددی که دارد در سراسر دنیا کشت می شود. این گیاه وحشی هفت ساله است ولی در هوای گرم دو سال بیشتر عمر نمی کند. گل های صورتی رنگ و شیرین گیاه شبدر خوردنی هستند و برای طعم دهی به انواع نوشیدنی و سالاد کاربرد دارد. برگ های سبز و بیضی شکل این گیاه برای تهیه چای گیاهی شیرین، برای مقاصد درمانی کاربرد دارد. شبدر قرمز در قالب های مختلفی از جمله چای، پماد، عصاره، تنتور، کپسول یا قرص مورد استفاده قرار می گیرد.

خواص شبدر که در طب سنتی ذکر شده شامل کاهش کلسترول، تحریک دفع ادرار، افزایش گردش خون، تقویت استخوان ها، محافظت از سیستم ایمنی بدن، درمان فشار خون، بهبود دهنده سیستم قلبی عروقی و … است

عسل شبدر عسلی است که از شهد گیاه شبدر تهیه می شود و معمولا هیچ فرآیند و یا پاستورازیسیونی روی آن صورت نمی گیرد. عطر و طعم عسل شبدر با عسل معمولی کمی متفاوت است. عسل شبدر عطر و طعم ملایم تر و رنگی روشن تری نسبت به عسل طبیعی معمولی دارد. زنبورعسل با جمع آوری شهد و گرده گل گیاه شبدر، خواص بی شمار این گیاه خوراکی را به عسل تک گیاه شبدر انتقال می دهد. این گیاه در اکثر کشتزار های ایران رشد می کند و بهترین زمان برای برداشت عسل شبدر اردیبهشت ماه است.

عسل شبدر به عنوان منبع غنی از مواد معدنی مانند روی، مس، منیزیم، پتاسیم، منگنز و مقادیر زیادی ویتامین ب، ویتامین ث، آنتی اکسیدان ها، هیدروژن پراکسید و کلسیم شناخته می شود. در هر قاشق غذاخوری از عسل شبدر، ۶۴ کالری بدون چربی وجود دارد و از آنجایی که هیچگونه فرآیندی بر روی این عسل صورت نمیگیرد، اکثر این مواد مغذی حفظ می شوند.

تقویت سیستم ایمنی بدن

گیاه شبدر سرشار از ویتامین C است که به تقویت سیستم ایمنی بدن کمک شایانی می کند و همچنین در تولید گلبول های سفید خون نقش موثری دارد.

درمان سرطان

شبدر یکی از گیاهانی است که برای جلوگیری از سرطان بسیار موثر است. سرطان پروستات یکی از سرطان های شایع در بین مردان است. گیاه شبدر دارای آنزیم هایی است که از رشد پروستات جلوگیری می کند. با مصرف شبدر می توان از این سرطان پیشگیری کرد.

قاعدگی و یائسگی

شبدر قرمز برای کاهش درد های دوران قاعدگی و نوسانات خلقی موثر است و در دوران یائسگی برای تعادلات هورمونی مصرف آن توصیه می شود.

بهبود انواع زخم ها و ضد التهاب

مطالعات نشان می دهد که شکل خام و خالص عسل شبدر از بسیاری جهات به تقویت سلامتی کمک می کند. به دلیل توانایی آن در درمان زخم ها بسیار شناخته شده است. همچنین ویژگی های ضد التهابی که دارد، آن را به عنوان درمانی مناسب برای جوش های سطحی تبدیل کرده است.

درمان بیماری های کبدی

علاوه بر این افرادی که دچار مشکلات کبدی هستند، با مصرف روزانه عسل شبدر می توانند با مشکلات کبدی خود مقابله کنند. این عسل می تواند رشد تومورهای کشنده در کبد را کنترل کرده و فعالیت های روده را نیز تحریک کند. مصرف روزانه ۱ تا ۲ قاشق غذاخوری عسل شبدر به طور منظم به درمان مشکلات کبد کمک می کند.

کاهش سطح کلسترول بد

جدای از موارد ذکر شده در بالا، عسل شبدر که در معرض گرما قرار دارد، به دلیل توانایی آن در از بین بردن کلسترول بد مورد توجه بسیاری از محققان قرار گرفته است. این عسل می تواند از بیماری هایی مانند آترواسکلروز(تصلب شرایین) جلوگیری کند. عسل شبدر به صورت خام به از بین بردن کلسترول های بد کمک می کند. همچنین آترواسکلروز ناشی از تجمع غیر طبیعی کلسترول در رگ های خونی را ممنوع می کند و بیماری قلبی و سکته مغزی را از بین می برد.

حاوی انواع آنتی اکسیدان

عسل شبدر دارای مقدار زیادی آنتی اکسیدان است. این امر به کاهش اکسیداسیون لیپوپروتئین های با چگالی کم کمک می کند و باعث ایجاد پیشرفت آترواسکلروز می شود. گرمای بیش از حد می تواند به خواص عسل شبدر آسیب برساند. عسل شبدر خام پر از مواد معدنی و ویتامین ها است. گفته می شود عسل شبدر و هر عسل دیگری را به کودکان کمتر از ۲ سال ندهید.

درمان سوختگی

یکی از خواص درمانی عسل شبدر کاهش عفونت و حفظ پوست جدید است. مطالعه ای که در ژورنال برنز به چاپ رسیده نشان می دهد که عسل سوختگی ها را بهتر و سریعتر درمان می کند. با کشیدن لنف از سوختگی از عفونت جلوگیری می کند. عسل شبدر مویرگ های جدید خون و بافت های هم بند را تقویت می کند.

درمان سرفه

عسل شبدر به نازک شدن مخاط  دهان کمک می کند. یک قاشق چای خوری عسل را به آب گرم اضافه کرده و آب لیمو را نیز به آن مخلوط کنید. این معجون به کاهش سرفه در کودکان کمک می کند و همچنین مزه خوبی دارد که یک درمان عالی برای سرفه کودکان گروه سنی ۲ تا ۴ سال است.

کاهش فشار خون

عسل شبدر همچنین می تواند به تنظیم فشار خون کمک کند. مصرف روزانه حداقل یک یا دو قاشق چای خوری از این عسل در اوایل روز به حفظ فشار خون کمک می کند. با این وجود ذکر این نکته ضروری است که نباید آن را جایگزین داروهای فشار خون قلمداد کرد. مزایای عسل شبدر را می توان با ورزش و رژیم غذایی مناسب دوچندان کرد.

ضد پیری

آنتی اکسیدان های موجود در عسل شبدر سلول های سالم را حفظ کرده و از آسیب رساندن به اجزای سلول های پوست محافظت می کند. دکتر مارک لارنس می گوید که کلسترول LDL و هموسیستئین با عسل شبدر کاهش می یابد. از آنجا که دارای خواص ضد التهابی است، اثرات پیری سلول های متورم را کاهش می دهد.

بهترین شیرین کننده طبیعی برای کودکان

عسل شبدر دارای قندهای گلوکز و فروکتوز می باشد که به راحتی هضم شده و برای کودکان توصیه می شود. همانطور که هضم آن آسان است، یک شیرین کننده طبیعی برای کودکان می باشد.

جلوگیری از سکته مغزی

مصرف منظم عسل شبدر نه تنها به پیشگیری از موارد ذکر شده در بالا کمک کرده بلکه می تواند به جلوگیری از خطر ابتلا به بیماری های خطرناک مانند سکته مغزی نیز کمک کند.

عوارض جانبی

استفاده از عسل شبدر که تازه استخراج می شود ممکن است برای بسیاری از افراد چندان خوشایند نباشد؛ زیرا بسیار سریع رس می بندد. به این منظور شما می توانید عسل را از طریق حرارت غیر مستقیم یا همان روش بن ماری، عسل رس بسته را باز کنید اما به یاد داشته باشید که نباید بیش از حد گرم شود؛ زیرا حرارت زیاد آنزیم های عسل را از بین می برد.

نتیجه گیری

عسل شبدر به دلیل خاصیت ضد التهابی، ضد پیری، آنتی اکسیدانی و ضد باکتریایی، به عنوان یک غذای عالی برای شروع یک روز در نظر گرفته می شود؛ زیرا هضم آن نیز آسان است. با مصرف روزانه عسل شبدر می توان از ابتلا به بیماری های خطرناک مانند آترواسکلروز (تصلب شرایین) و سکته مغزی جلوگیری کرد. (منبع آهوتا)