عسل یک ماده طبیعی است که توسط زنبورها از شهد گلها تولید میشود. این شهد از گیاهان مختلف برداشت میشود و زنبورها با کمک آنزیمهایی که در بدن خود دارند، آن را تبدیل به عسل میکنند. پس از جمعآوری شهد، زنبورها آن را در کندو ذخیره کرده و به تدریج آب آن تبخیر میشود تا عسل غلیظ و شیرینی تولید شود. از آنجا که منبع شهد گلها و گیاهان مختلف است، ویژگیهای طعم، رنگ و خواص عسلها از هم متفاوت خواهد بود.
عسل تک گیاه، همانطور که از نامش پیداست، به عسلی اطلاق میشود که زنبورها تنها از یک نوع گل خاص شهد جمعآوری کرده باشند. در واقع، این عسل خواص دارویی و ویژگیهای منحصر به فرد همان گل خاص را داراست. برای مثال، عسل آویشن، عسل گون و عسل اکالیپتوس نمونههایی از عسلهای تک گیاه هستند که هرکدام طعم، رنگ و خواص خاص خود را دارند. گرچه ممکن است مقداری شهد گلهای دیگر نیز به دلیل طبیعت جمعآوری شهد توسط زنبورها به عسل اضافه شود، ولی ویژگیهای اصلی همچنان از همان یک گل ناشی میشود. این نوع عسلها معمولاً قیمت بالاتری دارند زیرا خواص دارویی خاصتری دارند و بسیار ارزشمند هستند.
عسل چهل گیاه یا چند گیاه، عسلی است که از شهد چندین گل مختلف جمعآوری شده است. در واقع، در مناطقی که تنوع گیاهی زیادی وجود دارد، زنبورها از انواع گلها شهد جمعآوری میکنند. این نوع عسل طعمی متنوع و رنگی متفاوت نسبت به عسلهای تک گیاه دارد و خواص درمانی آن ترکیبی از گیاهان مختلف است. این عسلها به دلیل ترکیب شهد گلهای مختلف دارای خواص بهبودی فراوانی هستند که به سلامت عمومی بدن کمک میکنند. این نوع عسلها معمولاً در فصول بهار و تابستان که تنوع گلها زیاد است، تولید میشوند.
عسل کوهستان به عسلهایی اطلاق میشود که در مناطق کوهستانی و مرتفع تولید میشوند. این عسلها معمولاً از شهد گیاهان و گلهایی که در مناطق کوهستانی و دست نخورده رشد میکنند به دست میآیند. به دلیل پاکیزگی و دور از آلودگیهای صنعتی این مناطق، عسل کوهستان معمولاً دارای خواص بسیار زیادی از جمله آنتیاکسیدانی و تقویتکننده سیستم ایمنی بدن است. این عسلها رنگی روشنتر دارند و طعمی ملایم و طبیعی دارند که به دلیل گیاهان خاص کوهستانی و هوای تمیز آن نواحی است.
عسل جنگلی معمولاً از گیاهان و درختانی که در جنگلهای بکر و دست نخورده رشد میکنند تهیه میشود. این نوع عسل مخلوطی از شهد گلها و درختان مختلف جنگلی است که زنبورها از آنها تغذیه میکنند. این عسل به دلیل ترکیب شهدهای مختلف، طعمی پیچیده و خاص دارد و معمولاً رنگ تیرهتری دارد. همچنین، خواص درمانی آن شامل تقویت سیستم ایمنی، ضد باکتری و ضد ویروسی است. از آنجایی که درختان جنگلی بیشتر در تهیه شهد مؤثرند، عسل جنگلی اغلب به عنوان عسل درختی شناخته میشود.
عسل کوهی به عسلی گفته میشود که زنبورها آن را از شهد گیاهان و گلهای وحشی و کوهستانی جمعآوری میکنند. این عسل معمولاً در مناطقی که درختان و گیاهان وحشی میرویند، به دست میآید. عسل کوهی طبیعیترین نوع عسل است چرا که زنبورها بدون دخالت انسان در کندوهای دستساز، این عسل را تولید میکنند. این نوع عسل طعمی خاص و طبیعی دارد که بهواسطه ویژگیهای گلها و گیاهان کوهستانی تولید شده است. برخی اوقات این عسل به نام عسل وحشی نیز شناخته میشود.
عسل ارگانیک به عسلی گفته میشود که در تمام مراحل تولید و فرآوری آن هیچگونه ماده شیمیایی، آنتیبیوتیک یا سموم صنعتی استفاده نشده باشد. در این نوع عسل، زنبوردار برای مراقبت از زنبورها یا بهبود کیفیت عسل از هیچگونه ماده اضافی مانند آفتکشها یا مکملها استفاده نمیکند.
یکی از عوامل مهم در ارگانیک بودن عسل، محل نگهداری زنبورها است. زنبورها باید در محیطی طبیعی و دور از سموم، مانند کوهستانها یا مناطق بکر، نگهداری شوند. همچنین، فاصله قانونی استاندارد برای زنبورستانها از مزارع و باغهایی که ممکن است سمپاشی شوند، حداقل 5 کیلومتر است تا اطمینان حاصل شود که عسل تولیدی کاملاً طبیعی و ارگانیک است.
عسل طبیعی: عسلی است که زنبور از شهد گلها و گیاهان طبیعی تغذیه کرده باشد و هیچگونه شیرینکننده یا مواد قندی مصنوعی (مثل شکر) در آن استفاده نشده باشد. عسل طبیعی دارای خواص دارویی و تغذیهای بسیار بالاست و معمولاً به دلیل فرآیندهای طبیعی تولید، قیمت بالاتری دارد.
عسل غیرطبیعی: در این نوع عسل، زنبور به جز شهد گلها، از شربتهای غنیشده با مواد قندی یا شیرینکنندههای دیگر استفاده کرده است. اگرچه این نوع عسل دارای ارزش غذایی کمتری است، ولی به طور کلی برای اکثر افراد به جز بیماران دیابتی مضر نیست.
عسل تقلبی: این نوع عسل، به طور کلی توسط زنبور تولید نمیشود و در آن از شیره نبات، گلوکز تجاری و سایر مواد قندی استفاده میشود. این عسلها معمولاً به کمک رنگها و اسانسهای شیمیایی طعم و رنگ میگیرند و برای سلامتی انسان بسیار خطرناک هستند.
برای تشخیص عسل طبیعی از سایر انواع آن، روشهای مختلفی وجود دارد. برخی از این روشها ممکن است تجربی باشند، مانند ریختن عسل در یک لیوان آب یا استفاده از چراغ قوه، اما هیچکدام به اندازه آزمایشهای آزمایشگاهی دقیق نیستند. بهترین روش، خرید عسل از برندهای معتبر یا مشورت با کارشناسان است که بهطور تخصصی عسلهای طبیعی را شناسایی میکنند. اگر به آزمایشگاه دسترسی ندارید، به یاد داشته باشید که خرید از منابع معتبر میتواند ریسک تقلبی بودن عسل را کاهش دهد.
بله، عسل طبیعی به دلیل محتوای قند زیاد و کمبود آب در آن، به مرور زمان شکرک میزند یا بلور میشود. این فرآیند طبیعی است و کاملاً بیخطر. شکرک زدن عسل نشاندهنده طبیعی بودن آن است، چرا که این فرایند در عسلهایی که هیچ ماده افزودنی نداشته باشند، رخ میدهد. سرعت و زمان شکرک زدن بستگی به نوع عسل و شرایط نگهداری آن دارد. به طور کلی، عسلهای تولید شده در مناطق سرد و مرطوب بیشتر شکرک میزنند.
غلظت عسل ممکن است به عواملی مانند منطقه تولید و نوع گیاهانی که زنبور از آنها تغذیه کرده بستگی داشته باشد، اما غلظت بالا یا پایین عسل نمیتواند بهطور قطعی نشاندهنده کیفیت آن باشد. مثلاً عسلهایی که در مناطق مرطوب مانند شمال ایران تولید میشوند، ممکن است غلظت کمتری داشته باشند، در حالی که عسلهای مناطق کوهستانی معمولاً غلظت بالاتری دارند. در نتیجه، غلظت تنها یکی از ویژگیهای عسل است و برای تشخیص کیفیت آن باید به فاکتورهای دیگری نیز توجه کرد.
عوامل متعددی میتوانند طعم، رنگ و حتی خواص دارویی عسل را تحت تأثیر قرار دهند. یکی از این عوامل، نوع گیاهانی است که زنبورها از آنها شهد جمعآوری کردهاند. عسلهای تولید شده از گیاهان خاص مانند آویشن یا گون دارای طعم و خواص دارویی ویژهای هستند. همچنین، موقعیت جغرافیایی و نوع آبوهوای منطقه تولید عسل میتواند در رنگ و غلظت آن تاثیرگذار باشد. در نهایت، زمانی که زنبور از گلها و گیاهان مختلف تغذیه کند، ترکیب این گیاهان میتواند طعم و خواص متنوعی را به عسل بدهد.
هضم عسل به سرعت انجام میشود چرا که عسل دارای کربوهیدراتهای ساده است. این ویژگی به بدن کمک میکند که قند را به آهستگی جذب کند و از تبدیل و ذخیره چربیها جلوگیری میکند. این امر باعث میشود که انرژی به طور مداوم و یکنواخت به بدن برسد.
گلوکز موجود در عسل به سرعت جذب بدن میشود و انرژی فوری را فراهم میآورد، در حالی که فروکتوز موجود در عسل به تدریج جذب میشود و انرژی پایداری را ایجاد میکند. این ویژگیها به بدن کمک میکند تا انرژی به طور متوازن و مداوم در اختیار داشته باشد.
مصرف ترکیب عسل و لیمو در دوران بارداری برای کمک به هضم غذا مفید است، اما نباید از آن به عنوان راهی برای کاهش وزن استفاده شود. این ترکیب میتواند به تسکین ناراحتیهای گوارشی و افزایش انرژی کمک کند.
بله، ترکیب یک لیوان شیر گرم با یک قاشق چایخوری عسل میتواند به آرامش بدن کمک کرده و خواب را تحریک کند. این ترکیب علاوه بر تسکین اعصاب، به سیستم گوارش نیز کمک میکند. مصرف آن به عنوان یک عادت قبل از خواب باعث افزایش یا کاهش وزن نمیشود و میتواند جزئی از یک رژیم غذایی متعادل باشد.
مصرف عسل با معده خالی مشکلی ندارد. عسل به دلیل ترکیب قندهای طبیعی مانند فروکتوز، برای معده یک ماده غذایی ملایم است. بسیاری از افراد عسل را به عنوان اولین وعده صبحگاهی یا یک نوشیدنی انرژیزا مصرف میکنند. با این حال، توصیه میشود عسل را با آب داغ مخلوط نکنید زیرا حرارت زیاد میتواند ارزش غذایی و طعم عسل را کاهش دهد.
خوردن آب گرم و عسل ارتباطی با احساس گرسنگی ندارد. مهم است که اطمینان حاصل کنید عسل مصرفی شما کاملاً طبیعی و خالص باشد و آن را بیش از حد مصرف نکنید. همچنین، مصرف زیاد کربوهیدراتها (مانند نان سفید یا سیبزمینی) ممکن است باعث نوسانات سطح قند خون شود که در نتیجه احساس گرسنگی زودتر ایجاد میکند. به جای این مواد، مصرف سبزیجات و میوهها میتواند احساس سیری طولانیتری ایجاد کند.
عسل به دلیل خاصیت ضدباکتریایی خود، تاریخ انقضا ندارد، اما برای حفظ کیفیت و خواص آن، باید در شرایط مناسب نگهداری شود. بهترین ظروف برای نگهداری عسل، ظروف شیشهای یا چینی در دار هستند که مانع از نفوذ رطوبت به داخل عسل میشوند. همچنین، برای جلوگیری از تغییر رنگ و طعم عسل، باید آن را در محیطی خشک، خنک و دور از نور مستقیم خورشید (مثلاً در کابینتهای بسته) نگهداری کنید.
عسل به طور طبیعی تاریخ انقضا ندارد، زیرا خواص ضدباکتریایی آن به حفظ سلامت محصول کمک میکند. با این حال، برای بهرهمندی از خواص کامل عسل، بهتر است آن را تازه مصرف کنید. اگر عسل در مکان مناسب و به درستی نگهداری شود، طول عمر زیادی خواهد داشت و در غیر این صورت، ممکن است برخی از مواد مغذی آن کاهش یابد.
تحقیقات علمی نشان نمیدهند که افزودن عسل به مایعات داغ باعث سمی شدن آن شود. البته، در دمای بالاتر از 60 درجه سانتیگراد، بسیاری از خواص و آنزیمهای مفید عسل از بین میروند. برای حفظ خواص عسل، بهتر است پس از اینکه دمای چای یا نوشیدنی کاهش یافت، عسل را اضافه کنید. دمای 40 درجه سانتیگراد دمای مناسبی برای این کار است.
تمامی انواع عسل برای مصرف روزانه مفید هستند. با این حال، اگر به طعمهای ملایمتر و روشنتر علاقه دارید، پیشنهاد میشود عسلهای روشنتری مانند عسل چند گیاه، عسل مریم گلی، عسل بهارنارنج یا عسل گزانگبین را انتخاب کنید. این عسلها معمولاً طعمی لطیف و ملایم دارند که مناسب برای استفاده روزانه هستند.
شکرک زدن عسل به میزان رطوبت آن و نوع شهد گل غالب بستگی دارد. برخی گیاهان مانند آویشن و گون به دلیل ترکیب خاص قندها، باعث تبلور سریعتر عسل میشوند. همچنین، نحوه نگهداری عسل در شرایطی با رطوبت بالا یا دمای نامناسب میتواند سرعت تبلور را افزایش دهد. شکرک زدن عسل طبیعی فرایندی طبیعی است و تأثیری بر کیفیت آن ندارد.
تفاوت در طعم، رنگ و حتی غلظت عسل، یک پدیده طبیعی است. این تغییرات میتواند به نوع گیاهان و گلها، فصل برداشت یا حتی شرایط جوی بستگی داشته باشد. به عنوان مثال، ممکن است یک عسل آویشن در یک زمان خاص از 80 درصد شهد آویشن تهیه شده باشد، اما در زمان دیگر، این میزان کاهش یابد. از آنجایی که عسل یک محصول طبیعی است و در آن دخالتهای انسانی محدود است، این تغییرات کاملاً طبیعی و جزء ویژگیهای عسلهای تک گیاه است.
عسل پلاس با 25 سال تجربه در صنعت فروش عسل و محصولات مرتبط، بهعنوان پیشرو در این حوزه شناخته میشود. ما سالیان زیادی است که عسلهای طبیعی و ارگانیک را به کشورهای همسایه صادر و در بازارهای بینالمللی حضوری موفق داشتهایم. از سال 1403 تصمیم گرفتیم با راهاندازی وبسایت عسل پلاس، این تجربه و کیفیت را در اختیار هموطنان عزیز قرار دهیم. اکنون بیش از 70 مدل عسل درجه یک ایرانی و بینالمللی از طریق این سایت عرضه میشود تا بهترین محصولات مرتبط با عسل را فراهم کنیم.
