عسل جاوشیر

 جاوشیر با نام علمی prangos ferulaceae، گیاهی چند ساله است که طول ساقه آن می تواند به ۸۰ تا ۲۰۰ سانتی متر برسد. ساقه گیاه جاوشیر استوانه ‌ای شکل است که از تارهای سفید پنبه ای به رنگ خاکستری سفید پوشیده شده است. برگهای این گیاه به رنگ سبز تیره، ساده، پهن، بیضی شکل، نامنظم، خشن و دارای کناره های دندانه دار هستند.
از نام های دیگر گیاه جاوشیر که در کتب سنتی آمده می توان به جاشیر، جواشیر، گاوشیر، کوشیر و جاوشی اشاره کرد.
گل های این گیاه زرد رنگ و خوشبو هستند به همین خاطر زنبورهای عسل علاقه ای وافر به این گل ها نشان می دهند. از این رو عسل جاوشیر به عنوان یک عسل تک گل پرخاصیت جمع آوری شده و به مصرف می رسد.
گیاه جاوشیر یکی از گیاهان شهد زا است که کاملا خودرو می باشد و در شهرهای مختلف ایران یافت می شود. اما از آنجایی که گیاه جاوشیر به راحتی کشت می شود کشاورزان به کشت گیاه جاوشیر روی آورده‌اند.
این گیاه یکی از داروهای موثر در درمان بیماریهای کلیوی به شمار می آید و خاصیت ادرار آوری دارد. برای تقویت سیستم عصبی مفید بوده و بهترین گیاه برای مصرف افراد سرد مزاج است. از سرشاخه گیاه جاوشیر به عنوان سبزی استفاده می شود و کوبیده برگ آن برای تسکین درد دندان مورد استفاده قرار می گیرد. از ریشه این گیاه در تهیه مواد آرایشی و تهیه انواع داروی آرام بخش و مسکن استفاده می کنند. اما باید توجه داشت که این گیاه در زمره گیاهان سمی بوده و بایستی مقدار و نحوه مصرف آن تحت نظر پزشک باشد.
طبق نظر طب سنتی طبع گیاه جاوشیر بسیار گرم و خشک است، پس در نتیجه افرادی که طبع گرم دارند بهتر است در مصرف گیاه جاوشیر احتیاط کنند. این افراد می توانند از جنبه درمانی گیاه جاوشیر یا عسل آن طبق نظر متخصص طب سنتی استفاده نمایند.
دوره گل دهی گیاه جاوشیر در اواخر فروردین تا ابتدای تیرماه وبویژه در اردیبهشت و خرداد به مدت دو هفته است. این گیاه در فصل تابستان، پاییز و زمستان به خواب می رود. در سالهای پر باران و سرد و به خصوص در وفور برف زمستانی گل دهی گیاه جاوشیر بسیار قابل توجه خواهد بود. شهد دهی مطلوب این گیاه زمانی افزایش می یابد که هوا گرم تر باشد تا فعالیت شهد آوری زنبور عسل از گیاه جاوشیر افزایش یافته و نتیجه آن تولید یک عسل ناب و با کیفیت باشد.

طبق نظر حکمای طب سنتی طبع این گیاه بسیار گرم و خشک است. در نتیجه افرادی که طبع گرم دارند، بهتر است در مصرف گیاه جاوشیر دقت داشته باشند. با این حال اگر از این گیاه یا عسل جاوشیر برای درمان استفاده می شود، طبق نظر متخصص طب سنتی می توان از آن مصرف کرد.

نکته جالب توجه در مورد جاوشیر این است که از قسمت های مختلف این گیاه برای درمان های گوناگون در طب سنتی استفاده می شود. حتی از جاوشیر در تولید دارو نیز توسط شرکت های داروسازی استفاده می شود. با برخی از این خواص در ادامه آشنا می شویم:

• این گیاه بادشکن و در کاهش گازهای روده موثر است. گرفتگی‌ها و انسداد مجاری را باز می‌کند.
• به تقویت اعصاب کمک کرده و برای درمان بیماری‌های سرد بلغمی مانند بیماری‌های اعصاب مفید است. همچنین برای درمان بیماری‌های دماغی مانند سردرد، فلج، صرع، صرع کودکان و رعشه حاصل از کسرت جماع و تکرر ادرار تاثیر فراوانی دارد.
• از دیگر خواص جاوشیر افزایش بینایی، بازکننده قاعدگی، تسکین درد سیاتیک و درمان بیماری نقرس است.
• دفع سنگ کلیه و سنگ مثانه از بهترین خواص این گیاه است. از گذشته در مناطقی که جاوشیر وجود داشته برای دفع سنگ کلیه از این گیاه به صورت های مختلفی استفاده می شده است.
• در صورتی که دچار شکستگی و کوفتگی شدید این گیاه را به صورت ضماد درآورده و روی محل آسیب دیده بمالید.
• مخلوط گیاه جاوشیر با سرکه در درمان طحال موثر است. حتی مالیدن آن در محلی که ملتحب شده تاثیر فراوانی دارد.
• هنگامی که دچار عطش شدید و با نوشیدن آب در فواصل کم باز هم احساس کردید که نیاز به آب دارید، یکی از بهترین درمان ها برای رفع عطش آن است که پنج گرم از این گیاه را خرد کرده و میل نمایید، از نتیجه آن شگفت زده خواهید شد.
• یکی از مهمترین خواص گیاه جاوشیر درمان یرقان یا زردی است. زیرا اجازه نمی‌دهد کلسترول در صفرا جمع شود و تبدیل به سنگ صفرا گردد. با مصرف این ماده دارویی بیلی‌روبین خون در حالت نرمال باقی می‌ماند و از به وجود آمدن یرقان جلوگیری می‌کند.
• این گیاه برای افرادی که دارای ناراحتی کلیوی هستند موثر است. زیرا  ادرار آور بوده و باعث خارج شدن سموم از بدن می‌شود.
• گیاه جاوشیر همچنین به درمان نفخ رحم کمک می‌کند.
• برگ گیاه را بکوبید، عصاره‌ای که از آن به دست می‌آید را روی دندان گذاشته تا درد تسکین یابد.
• در گیاه جاوشیر اسانسی وجود دارد که در صنعت عطرسازی از آن استفاده می‌شود.‏ از عصاره ریشه این گیاه در تولیدات صنعتی مانند تهیه مواد آرایشی نیز استفاده می‌شود و حتی در تهیه مسکن نیز کاربرد دارد.