عسل پنبه

پنبه گیاهی از تیره پنیرکیان است که شامل گیاهان کاشتنی گل بامیه، گل ختمی و بامیه می ‌شود. گل ختمی مرداب که بطور خاص زنبورهای درشت را به خود جذب می‌ کند را می ‌توان در امتداد لبه خندق ‌های آبیاری و پهنه ‌های آبی یافت.

غوزه‌ های پنبه خود به خود پدید نمی ‌آیند. ابتدا گل‌ های آن‌ ها شکوفا می‌ شود و سپس این غوزه ‌ها ظاهر می ‌شوند که افراد غیرمتخصص آن را از قلم انداخته ‌اند، زیرا گل‌ ها تنها ۵ یا حداکثر ۷ روز عمر می ‌کنند، بطوری که انگار وجود نداشته ‌اند.

زمانی که پنبه برای اولین بار شکوفه می ‌دهد، گل‌ ها کاملاً سفید یا کرمی رنگ هستند. طی چند روز بعدی، رنگ شکوفه به صورتی و سپس پیش از خشک شدن و افتادن در عرض یک هفته به قرمز تغییر می ‌کند. کل گل تنها ۵ روز عمر می ‌کند. در این مرحله یک غوزه پنبه جای گل را می ‌گیرد و در نهایت شکافته شده و کلاله پنبه سفید از درون آن ظاهر می ‌شود.

همانطور که عمر این گل‌ ها بسیار کوتاه است، گل‌ دهی نیز برای تولید پنبه بسیار مهم است، زیرا تنها گل ‌های گرده افشانی کرده می ‌توانند غوزه پنبه تشکیل دهند. گل پنبه هم شامل اندام‌ های نر و هم ماده است و گرده افشانی معمولاً در عرض چند ساعت پس از باز شدن گل سفید رخ می ‌دهد.

عسل پنبه یکی از خاص ترین عسل های دنیا است. این عسل طبیعی نه تنها در ایران بلکه در بسیاری از کشورهای دنیا که سطح زیر کشت قابل توجهی از گیاه پنبه دارند، تولید و روانه بازار می شود. کشور آمریکا از مهمترین تولید کنندگان عسل پنبه در دنیا است. علاوه بر آمریکا، کشورهای زیادی در دنیا مثل ایران، اقدام به تولید عسل پنبه کرده اند. در حال حاضر خرید این نوع عسل تک گل طبیعی حتی در سایت های فروشگاهی عمومی مثل سایت آمازون، امکان پذیر است.

این عسل نوعی عسل ترکیبی است که از شهد گل و همچنین شهد گیاهی (عسلک) که زنبورهای عسل بر روی گیاهان می ‌یابند ساخته می ‌شود. یا همانطور که یک زنبوردار اشاره کرده است: «زنبورهای عسل هم درون و هم بیرون پنبه به دنبال غذا می ‌گردند».

گل پنبه جاذب زنبورها بوده و تنها در روزهای ابتدایی شکوفه‌ دهی خود و زمانی که سفید یا کرمی رنگ است، کمی شهد برای زنبورها فراهم می ‌کند. زمانی که رنگ گل تغییر می ‌کند، زنبورها به دنبال جمع‌ آوری انواع دیگر شهد از برگچه ‌های زیر گل و بخش ‌های برگی شکل بر روی پایه گل می ‌روند. آن‌ ها همچنین شهدهایی که از قسمت پایینی برگ ‌ها ترشح شده را نیز پیدا می ‌کنند.

عسلک معمولاً بر روی درختان یافت می ‌شود، اما بر روی پنبه و برخی گیاهان دیگر مانند یونجه و گل آفتابگردان نیز می‌ توان آن را یافت. عسلک مایع شیرینی است که پس از تغذیه شته ‌ها از عصاره گیاه، از ساقه آن ترشح می‌ شود و زنبورهای عسل نیز به آن تمایل دارند. به عنوان مثال، در تگزاس سه گونه شته (معروف به شپش گیاه) وجود دارند که معمولاً از گیاه پنبه تغذیه می‌ کنند: شته پنبه، شته لوبیای چشم بلبلی و شته هلو سبز.

سرعت شکرک زدن

یکی از ویژگی های مهم عسل پنبه که باعث شده مصرف کنندگان خاص خود را داشته باشد، سرعت بسیار بالای شکرک زدن آن است. به صورت میانگین، عسل پنبه در طول مدت 1 ماه پس از برداشت شروع به تبلور کرده و خیلی سریع به بلورهای ریز تبدیل می شود. اگرچه در بسیاری از کشورهای دنیا همین موضوع باعث فروش بیشتر این نوع عسل طبیعی شده است؛ اما در ایران هنوز به دلیل تفکرات اشتباه در مورد شکرک زدن عسل، عده ای تمایل به مصرف چنین عسل هایی ندارند. بد نیست قبل از خرید عسل پنبه، نگاهی به اطلاعات علمی در مورد شکرک زدن عسل بیاندازید

توجه داشته باشید که عسل های زود رس عموما شاخص گلیسمی بالایی دارند و در نتیجه برای بیماران دیابتی توصیه نمی شوند. هرچند برای اطمینان بیشتر بهتر است با افراد متخصص در این زمینه مشورت کنید. با این حال مبتلایان به دیابت بهتر است از عسل های دیر رس استفاده کنند.

عطر و طعم

ویژگی مهم عسل پنبه که باید مورد توجه قرار گیرد، عطر و طعم این نوع عسل تک گل است. بو و عطر عسل پنبه خاص و البته مطبوع است. با این حال بوی تند آن کاملا واضح است. این تندی را در طعم آن نیز می توان حس کرد. اگرچه این طعم و بو کاملا وابسته به نوع گیاه پنبه، منطقه کشت و… خواهد بود؛ اما به طور کلی عسل پنبه از عسل های نسبتاً شیرین محسوب می شود که مصرف به تنهایی آن ممکن است کمی گلویتان را بزند.

در سایت آمازون در این باره نوشته است: «بعد از خوردن این عسل به صورت تنها و بدون مخلوط کردن با آب، در ته گلویتان احساس خارش یا سوزش می کنید. درست شبیه به زمانی که یک فلفل نه چندان تند را میل کرده اید».

عسل ها عموما دارای خواصی مشترک هستند که در درمان برخی بیماری ها بسیار مفیدند. با این حال عسل های تک گل هرکدام به صورت جداگانه نیز دارای خواص منحصر به فردی هستند که در مقاله امروز به بررسی خواص عسل پنبه می پردازیم.

عسل پنبه در تقویت قوای جنسی، درمان آسم و مشکلات ریوی، کاهش درد و کم کردن دردهای دوران قاعدگی و زایمان، موثر است.

عسل پنبه جزو عسل های مصرفی در حوزه آشپزی و قنادی است که به علت شیرینی مطبوع آن جایگزین مناسب شکر و قندها مصنوعی است. عسل پنبه دارای خواص ضدمیکروبی و ضد میکروبی بالایی است و بعد از عسل مانوکا و خلنگ و گندم سیاه اثرات آنتی باکتریایی و آنتی اکسیدانی قوی دارد. از این رو در درمان بیماری های عفونی و باکتریایی کاربرد دارد.

سایر فواید عسل پنبه

همانطور که اشاره کردیم عسل پنبه دارای ویژگی های منحصر به فردی است از جمله آنها به موارد زیر می توان اشاره کرد:

• ازدیاد شیر مادران شیرده
• بهبود بیماری های تنفسی
• کاهش تورم و التهاب اندام های داخلی
• افزایش ایمنی بدن
• درمان سرفه و گلو درد
• رفع خش و گرفتگی گلو
• نرم کردن و ملین سینه
• التیام علائم آنفولانزا و سرماخوردگی
• کاهش علائم PMS (سندروم پیش از قاعدگی) در بانوان
• افزایش اسپرم و مایع جنسی در مردان
• مناسب برای افراد بلغمی مزاج و طبع سرد
• خواص آرامبخش و ضد استرس
• درمان سردرد و میگرن