عسل عناب

عُنّاب (نام علمی: Ziziphus jujuba) درختچه‌ای است متوسط از تیرهٔ سنجدیان که ارتفاع آن تا ۱۰ متر نیز می‌رسد. عناب بومی مناطق گرمسیر و خشک بوده و برگ‌های کوچک سبزرنگ، بدون کرک و تخم‌مرغی شکل آن در زمستان می‌ریزد. میوهٔ عناب که دارای خواص دارویی بسیار زیادی می‌باشد در ابتدا سبز و گرد بوده و پس از رسیدن به رنگ قرمز و زیتونی شکل درآمده و چروک می‌خورد.

عَناب را «خرمای قرمز» و «خرمای چینی» نیز می‌نامند. خراسان جنوبی قطب تولید عَناب کشور ایران می‌باشد.

با توجه به کشت گستردهٔ عناب، رویشگاه اصلی این درخت به درستی مشخص نیست ولی چنین تصور می‌شود که خاستگاه طبیعی آن باید در آسیای جنوبی مابین لبنان،جنوب غرب افغانستان، شمال هندوستان، شبه جزیره کره و جنوب و مرکز چین بوده باشد.
ایران دارای رتبه دوم جهانی از نظر سطح زیر کشت و تولید عناب است. سطح زیر کشت محصول عناب در ایران حدود ۳۰۰۰ هکتار می‌باشد که از این سطح بیش از ۹۵٪ آن یعنی حدود ۲۸۵۰ هکتار آن در خراسان جنوبی واقع شده و ۴۲۰۰ تن محصول عناب از آن تولید می‌گردد. قدیمی ترین و بیشترین درخت عناب در ایران در روستای “شاهرخت”(خراسان جنوبی) وجود دارد.بررسی سوابق تاریخی خراسان جنوبی نشان می‌دهد گذشتگان این مرز و بوم کاشت و مراقبت از درخت را یک ضرورت برای بقای خود دانسته و امروزه درختان کهنسال متعددی در این استان به یادگار مانده‌است که در میان آن‌ها درختان عناب با نزدیک به ۴۰۰ سال سن هم مشاهده می‌شوند.

عناب را می توان به صورت تازه و خشک مصرف کرد. عناب تازه مزه ای نزدیک به مزه سیب شیرین می دهد و طعم عناب خشک نیز کمی نزدیک به طعم خرما می باشد. با این حال عناب های خشک در بسیاری از مناطق جهان بیشتر در آشپزی مورد استفاده قرار می گیرند. همچنین قند و کالری بیشتری نسبت به عناب تازه دارد. اگرچه هر دو عناب تازه و خشک بسیار مغذی هستند، اما بخاطر داشته باشید که خشک شده ها در هر وعده از قند و کالری بیشتری برخوردار هستند، بنابراین در مصرف آن اعتدال داشته باشید.

عسل عناب، حاوی خواص عمومی عسل و همچنین میوه‌ی عناب است. میوه‌ی عناب دارای مواد مغذی بسیار غنی برای بدن انسان است. میوه عناب خواص طبی زیادی دارد و در طب سنتی کشورهای مختلف راجع به آن صحبت شده است. عناب افزون بر خواص تغذیه‌ای دارای موارد استفاده زیادی به عنوان یک گیاه دارویی است. درختان میوه عناب از ایران تا هند و جنوب چین و حتی جنوب اروپا وجود دارند. درخت عناب  به درخت سنجد شبیه است و در نواحی کوهستانی می‌روید.

• آرامش‌بخش و ضد استرس
• در طب سنتی آسیای شرقی از عناب به عنوان داروی کاهش اضطراب استفاده می‌شود.
• تقویت کننده معده، طحال و سیستم گوارشی
• مصرف این میوه برای سلامت دستگاه گوارش بسیار پر فایده است.
• خواص آنتی‌اکسیدانی و ضدالتهابی
• عناب دارای آنتی‌اکسیدان‌های طبیعی مثل  ویتامین C، کاروتنوئیدها و فلاونوئید است که برای پوست مفید و همچنین سیستم ایمنی بدن را تقویت می‌کند.

خاصیت آنتی اکسیدانی

به عنوان یک آنتی اکسیدان قوی عسل عناب حاوی مقادیر زیادی از آنتی اکسیدان ها از جمله ویتامین های A ،B و C بوده که این آنتی اکسیدان ها به ترمیم و مهار آسیب های سلولی کمک می کنند و استرس اکسیداتیو و التهاب مضر را در بدن کاهش می دهد. قدرت آنتی اکسیدانی عسل عناب ممکن است مزایای گسترده ای برای کبد و سیستم قلبی عروقی داشته باشد.

ضدالتهاب

عسل عناب به عنوان یک ضدالتهاب عالی عمل می کند. ساپونین های موجود در عسل عناب باعث شده تا این عسل از قابلیت های ضدالتهابی قدرتمندی برخوردار باشد. همچنین تحقیقات علمی نشان می دهد که همه عسل ها تاثیرات مفیدی بر سیستم ایمنی بدن دارند. عسل عناب هم از این خاصیت بی نصیب نیست. این عسل حاوی فلاونوئیدها و پلی ساکارید می باشد که دانشمندان معتقدند در تقویت سیستم ایمنی نیز نقش مهمی دارند که باعث کاهش التهاب می شود.

آرام بخش

ترکیبات و مواد معدنی موجود در عسل عناب به آرام کردن فعالیت در ناحیه هیپوکامپ مغز کمک می کند. عسل عناب حاوی ترکیب فلاونوئید است که به نظر می رسد از طریق اثرات آن روی سروتونین باعث خواب بهتر می شود.

کاهش قندخون

عسل عناب هم مانند بسیاری از عسل های دیگر در صورت مصرف با دوز مناسب می تواند به کاهش قندخون کمک کند و بدن را در برابر بیماری دیابت و سایر اختلالات متابولیکی در امان نگه دارد. برخی دانشمندان فکر می کنند که توانایی کاهش قندخون عناب از غلظت بالای ویتامین A ناشی از آن است که می تواند حساسیت به انسولین را بهبود بخشد. تحقیقات دیگر به تأثیرات مثبت عناب بر آدیپونکتین، هورمون تنظیم کننده قندخون و سایر نشانگرهای متابولیک اشاره دارد، در نتیجه این عوامل هم می تواند دلایلی بر خواص عسل عناب برای کنترل قند خون باشد.

بهبود خواب

بسیاری از پزشکان عسل را برای خواب بهتر به عنوان یک مکمل، برای بیمارانی که دچار بی خوابی یا مشکلاتی از این قبیل هستند توصیه می کنند. به نظر می رسد عسل عناب به ویژه برای افرادی که بی خوابی و سایر مشکلات بی خوابی که با استرس و اضطراب مرتبط است، مؤثر می باشد. یکی از مهم ترین فواید عسل عناب توانایی آن در آرام کردن ذهن، آرام کردن فعالیت عصبی و کمک به القاء و تداوم خواب است.

درمان استرس

با زندگی های پر مشغله امروزی، بسیاری از افراد به دلیل فشارهای کاری دچار استرس و اضطراب می شوند که همین امر می تواند روی خواب آن ها تاثیر منفی به جای بگذارد. عسل عناب با توجه به ترکیبات فعال زیستی که دارد می تواند به کاهش این مشکلات کمک کند. با توجه به سروتونین موجود در آن باعث انتقال پیام های عصبی برای برقرار کردن خلق و خوی بهتر در افراد می شود.

کمک به معده درد

هزاران سال است که عسل برای بسیاری از مشکلات از جمله نفخ، درد معده و یبوست مورد استفاده قرار می گیرد. تحقیقات نشان می دهد عسل عناب می تواند اسید معده را کاهش دهد و همچنین بدن را از مبتلا شدن به مشکلات معده در امان نگه دارد. همین امر سبب می شود که دستگاه گوارش فعالیت خود را به خوبی ایفا کند و به هضم آسان تر منجر شود.

تقویت سیستم ایمنی بدن

جهت افزایش تقویت سیستم ایمنی بدن عسل عناب می تواند به عنوان یک ماده غذایی مقوی و خوشمزه نقش مفیدی داشته باشد، باعث کاهش التهاب و استرس اکسیداتیو می شود که عملکرد سیستم ایمنی را تضعیف کرده و ما را در مقابل بیماری آسیب ناپذیرتر می کند. چندین ترکیب موجود در این عسل از جمله: ساپونین ها، فلاونوئیدها و پلی ساکاریدها به عنوان عوامل پشتیبانی از سیستم ایمنی شناخته شده اند.

کنترل سرطان

به نظر می رسد عسل عناب برای کنترل سرطان نقش بسزایی را ایفا می کند. بسیاری از ترکیبات فعال زیستی موجود در این عسل، از جمله: ساپونین ها، فلاونوئیدها، آنتی اکسیدان ها، پلی ساکاریدها و تری پنوئیدها توانایی کند کردن روند رشد و کشتن برخی از انواع سلول های سرطانی را دارند.

سلامت قلب

آنتی اکسیدان های موجود در عسل عناب و خاصیت ضد التهابی آن ممکن است مزایای زیادی را جهت محافظت از سیستم قلبی و عروقی ارائه دهد. ساپونین های موجود در عسل عناب می توانند به کاهش کلسترول کمک کنند. در تحقیقات علمی، نشان داده شده است که عناب سطح کلسترول HDL سالم را بدون افزایش کلسترول LDL “بد” افزایش می دهد.

تقویت مغز

برای محافظت از مغز، عسل عناب ممکن است تعدادی از مزایای محافظتی برای مغز از جمله محافظت از سلول های عصبی در برابر آسیب و زوال، کمک به ترمیم حافظه و بهبود یادگیری و محافظت در برابر اختلال شناختی داشته باشد. تحقیقات جدید نشان می دهد همه عسل ها از جمله عسل عناب ممکن است بتواند فعالیت های ناکارآمد در مغز را که عامل بیماری آلزایمر است را مسدود کنند.